Goto, công ty mẹ của ứng dụng Gojek, đã phải ghi nhận mức lỗ ròng tăng hơn 50% vào năm 2022. Andre Soelistyo, Giám đốc điều hành của nhà cung cấp nền tảng thương mại điện tử và siêu ứng dụng GoTo, cho rằng đây là giai đoạn “đầy thách thức” và là “điểm uốn” đối với công ty đang nỗ lực tìm kiếm lợi nhuận.
“Một năm qua đã thay đổi suy nghĩ của chúng tôi và cho thấy chúng tôi cần vận hành như thế nào”, Soelistyo cho biết tại một cuộc họp báo vào tháng trước khi công bố kết quả hàng năm.
KHOẢN LỖ PHÌNH TO, GOTO ĐỐI MẶT NHIỀU THÁCH THỨC
Điểm mấu chốt tàn khốc của GoTo chính là khoản lỗ ròng trong 12 tháng của công ty đã tăng 56% lên 40,4 nghìn tỷ rupiah (2,7 tỷ USD) từ năm 2021. Khoản lỗ đang phình to của công ty hiện cao hơn gấp ba lần so với doanh thu của hãng, mặc dù doanh thu sau đó đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, lên 11,3 nghìn tỷ rupiah.
Tệ hơn nữa, trong khi GoTo chìm sâu hơn vào thua lỗ thì các công ty cùng ngành trong lĩnh vực công nghệ ở Đông Nam Á – bao gồm công ty thương mại điện tử Bukalapak của Indonesia và Grab and Sea của Singapore – lại đang nổi lên nhờ lợi nhuận tốt.
Không ngạc nhiên khi các nhà đầu tư đã trở nên cảnh giác với GoTo, công ty được thành lập rầm rộ vào tháng 5/2021 thông qua vụ sáp nhập công ty gọi xe và giao đồ ăn Gojek và nhà lãnh đạo thương mại điện tử địa phương Tokopedia. Đó là vụ sáp nhập lớn nhất trong lịch sử doanh nghiệp của Indonesia. Cả hai công ty đều là những kỳ lân nổi tiếng – những công ty khởi nghiệp được định giá hơn 1 tỷ USD.
Nhưng kể từ khi niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Indonesia vào ngày 11/4 năm ngoái, cổ phiếu của GoTo đã sụt giảm, thấp hơn nhiều so với mức giá chào bán lần đầu ra công chúng đầy tham vọng của họ là 338 rupiah. Giá trị vốn hóa thị trường của GoTo hiện ở mức 119,6 nghìn tỷ rupiah, lớn thứ 14 trên IDX.
Trao đổi với trang Nikkei Asia, Giám đốc điều hành Piter Abdullah tại Viện nghiên cứu Segara có trụ sở tại Jakarta cho biết: “Đối với GoTo, tôi có thể nói rằng điều lớn nhất mà họ gặp phải là không gặp thời. Công ty được niêm yết ngay khi thị trường đang quay lưng lại với lĩnh vực này và đòi hỏi lợi nhuận, thay vì tăng trưởng nhanh chóng”.
Bất chấp những tổn thất ngày càng tăng, Soelistyo nhận thấy một dấu hiệu tích cực. “Chúng tôi đã đạt được tiến bộ đáng kể trên con đường tăng tốc hướng tới lợi nhuận của mình”, ông nói trong một tuyên bố. Công ty cho biết họ đang đạt được tiến bộ trong việc giảm chi phí.
Tuy vậy, theo ý kiến của các nhà phân tích, những thách thức không chỉ có cắt giảm tài chính và công ty cần trở nên cạnh tranh hơn, cải thiện các nguyên tắc cơ bản để bắt đầu kiếm tiền.
Jianggan Li, Giám đốc điều hành của Momentum Works, một công ty tư vấn có trụ sở tại Singapore, cho biết: “GoTo thông báo sẽ đưa ra các mục tiêu lợi nhuận, nhưng họ đang phải đối mặt với một môi trường cạnh tranh và vốn thực sự thách thức. Họ cũng đang phải cạnh tranh trên nhiều mặt trận với các đối thủ lớn hơn trong khu vực, những công ty có vị thế tiền mặt tốt hơn”.
GoTo cho rằng khoản lỗ ròng lớn hơn là do một số yếu tố, bao gồm tổn thất lợi thế thương mại trị giá 11 nghìn tỷ rupiah liên quan đến việc sáp nhập Gojek và Tokopedia, vẫn là các đơn vị của tập đoàn.
GoTo cũng viện dẫn đến sự gia tăng chi phí bồi thường dựa trên cổ phiếu cũng như chi phí tái cơ cấu một lần hoặc chi phí phát sinh khi công ty tổ chức lại hoạt động, cùng những thứ khác.
Josua Pardede, một nhà kinh tế tại Bank Permata cho biết: “Chúng tôi nghĩ rằng một trong những phần lớn nhất của chi phí này đến từ tiền lương của nhân viên và cả chi phí sa thải nhân viên vào năm 2022. Trong tương lai, khi các hoạt động vận hành của GoTo bắt đầu hiệu quả hơn, chúng tôi hy vọng chi phí, đặc biệt là tiền lương của nhân viên, sẽ giảm và hỗ trợ lợi nhuận của GoTo”.
GoTo không đơn độc đối mặt với lợi nhuận và những thách thức khác. Nhưng các công ty công nghệ khác trong khu vực đang đạt được tiến bộ, bao gồm cả việc cắt giảm nhân sự.
Tháng trước, Sea đã báo cáo lợi nhuận hàng quý đầu tiên kể từ khi lên sàn 5 năm trước và các nỗ lực tái cơ cấu bao gồm cắt giảm hàng nghìn việc làm và tăng lương bắt đầu được đền đáp. Grab hiện dự kiến sẽ hòa vốn với tư cách là một tập đoàn vào quý cuối cùng của năm 2023 trên cơ sở EBITDA đã điều chỉnh, sau khi thu hẹp khoản lỗ hàng năm xuống còn 1,74 tỷ USD vào năm 2022, cải thiện 51% so với một năm trước đó.
GoTo cũng đang tăng cường cắt giảm số lượng nhân viên, tháng trước thông báo sa thải thêm 600 người, sau khi thông báo vào tháng 11 rằng họ sẽ cắt giảm 1.300 nhân viên, tương đương 12% lực lượng lao động. Công ty cho biết đợt cắt giảm việc làm gần đây nhất là cần thiết để “tạo ra một tổ chức hợp lý hơn”.
Các nhà phân tích hoan nghênh điều đó, nhưng nói rằng đó chỉ là một phần của giải pháp. “Chỉ cắt giảm việc làm sẽ không đủ,” Li, của Momentum Works, cho biết, mặc dù ông nhấn mạnh rằng họ phải tăng tốc. Ông cho biết Goto cần có hành động trên nhiều mặt, bao gồm cắt giảm các hoạt động không cốt lõi, tăng hiệu quả và cải thiện lợi nhuận của các nhà quản lý đơn vị kinh doanh và thoái vốn khỏi các thị trường như Việt Nam, nơi nhà phân tích này đánh giá nếu tiếp tục sẽ không khả thi trong thời gian gần hoặc trung hạn. “Để đạt được lợi nhuận ròng, họ sẽ cần nhiều biện pháp quyết liệt hơn, siết chặt hiệu quả và tiết kiệm chi phí trong mọi lĩnh vực hoạt động”, Li nói.
Trong khi đó, Reza Priyambada, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện nghiên cứu CSA, cho rằng không cần thiết phải cải tổ bộ máy quản lý. Ông muốn đội hình hiện tại “tiếp tục tập trung vào cách quản lý các chi phí” và nỗ lực tăng doanh thu thông qua đổi mới.
Priyambada nói: “Chi tiêu quá nhiều vào các chương trình khuyến mãi là tốt cho khách hàng, nhưng không tốt cho công ty”.